Από το 2016 όταν και ξεκίνησε η λήψη υλικού από την περιοχή του Ψηλορείτη, ο στόχος ήταν να χρησιμοποιηθεί σε μια εικονική περιήγηση, αλλά ήταν και η αφορμή για δοκιμές σαν μια δοκιμασία εκπαίδευσης βασισμένη σε ένα πραγματικό σενάριο. Αυτό από τη μια οδήγησε σε πολλές απόπειρες ημιτελών εφαρμογών με πολλά προβλήματα αλλά και τη λήψη υλικού που δεν βρήκε τη θέση του σε κάποιες από τις εφαρμογές αυτές. Όλη αυτή η ζύμωση βοήθησε στο να αναγνωριστούν προκλήσεις και να προσεγγιστούν καλύτερες λύσεις για τη καλύτερη οργάνωση των ταξιδιών, των τεχνικών λήψης του υλικού, της διαδικασίας επεξεργασίας μετά τη λήψη αλλά και του τρόπου αξιοποίησης του. Παράλληλα, διερευνήθηκαν τεχνολογίες, λογισμικά και εξοπλισμός
Πολυμεσικά αρχεία
Κατά την περίοδο από το 2016 και μετά, λήφθηκαν εκατοντάδες φωτογραφίες, video και ήχοι, χρησιμοποιώντας συμβατικές ψηφιακές μηχανές, 360 ψηφιακές μηχανές χαμηλής ανάλυσης, Drones και ηχολήπτες. Από αυτά προέκυψαν πέρα από τις κλασσικές φωτογραφίες, σφαιρικά φωτογραφικά πανοράματα (εδάφους και εναέρια), βίντεο μικρής διάρκειας από Drones και timelapse από φωτογραφικές μηχανές.
- Ένα time-lapse video μπορεί να αποτελείται από 250 – 1000 φωτογραφίες ανάλογα με τη διάρκεια λήψης και το ρυθμό λήψης των φωτογραφιών.
- Τα φωτογραφικά σφαιρικά πανοράματα εδάφους από 10 – 20, ενώ τα εναέρια από 24-40 φωτογραφίες.
Αποτέλεσμα αυτού είναι ο κατάλογος των φωτογραφιών να περιέχει πάνω από 70000 ανεξάρτητα αρχεία. Παρόλο που μεγάλος ποσοστό του υλικού που θεωρήθηκε καλό έχει αξιοποιηθεί, υπάρχει ακόμα αρκετό που μπορεί μετά από προσεκτικότερη εξέτασή του, ή ανάλογα με κάποιο μελλοντικό σενάριο χρήσης να αξιοποιηθεί με τη σειρά του. Ένα παράδειγμα είναι τα εναέρια video μικρής διάρκειας που λαμβάνονταν πριν και μετά τη λήψη των εναέριων πανοραμάτων και γύρω από τις θέσεις αυτές που δυνητικά μπορεί να συμπληρώσει την εικόνα της περιοχής λήψης.
Οι εφαρμογές
Οι εφαρμογές στις οποίες έχουν αξιοποιηθεί αυτό το υλικό είναι εικονικές περιηγήσεις, ψηφιακά πολυμεσικά galleries, διαδραστικοί και αφηγηματικοί χάρτες. Όλες αυτές οι εφαρμογές μπορεί με τη σειρά τους να ενσωματώνονται σε ιστοσελίδες. Τέτοια παραδείγματα ενσωμάτωσης υπάρχουν πολλά και σε αυτή την ιστοσελίδα, όπως για παράδειγμα σε αυτή τη σελίδα το slideshow που βρίσκεται στην κορυφή είναι η εικονική περιήγηση του Ψηλορείτη που παίζει ένα αυτοματοποιημένο animation εναλλαγής σφαιρικών πανοραμάτων.
Εικονικές Περιηγήσεις
Η κύρια HTML5 εικονική περιήγηση βρίσκεται στον παρακάτω σύνδεσμο
https://tours.nhmc.uoc.gr/geoparks/idi/index.htmlΕπίσης το slideshow που αναφέρθηκε και παραπάνω μπορεί να βρεθεί εδώ
http://tours.nhmc.uoc.gr/geoparks/idi/slideshow.html
Οι εικονικές περιηγήσεις είναι μορφές HTML5 ιστοσελίδων από το πρόγραμμα Pano2VR με δυνατότητες web XR. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να απεικονιστούν σε φυλλομετρητές (browsers) desktop και κινητών συσκευών (Chrome, Firefox, Edge, Safari κλπ) σαν ‘κανονικές’ αυτόνομες ιστοσελίδες, δίνοντας τη δυνατότητα στο χρήστη να ορίσει το πανόραμα και τη γωνία θέασης που θέλει να εξετάσει τραβώντας με το ποντίκι, ή το δάκτυλό του το πανόραμα, αλλάζοντας και τη γωνία θέασης. Έχει τη δυνατότητα, τις περισσότερες φορές, να μεγεθύνει σε κάποιο λεπτομέρεια μιας και τα περισσότερα πανοράματα είναι πολλαπλής ανάλυσης και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αποκαλύψει λεπτομέρειες που δεν είναι εμφανής σε μικρότερη ανάλυση. Τέλος, με τη βοήθεια διαφόρων ενσωματωμένων τρόπων μπορεί να μετακινηθεί σε άλλο πανόραμα της επιλογής του, πχ. με τη βοήθεια μενού επιλογών πανοραμάτων, με τη βοήθεια χάρτη αποτύπωσης της θέσης των πανοραμάτων κλπ.
WebXR
Όταν η ίδια αυτή ιστοσελίδα ανοίξει από τους προαναφερόμενους browsers αλλά από συσκευές που υποστηρίζουν WebXR, τότε η δυνατότητα αυτή μπορεί να ενεργοποιηθεί από το αντίστοιχο κουμπί που εμφανίζεται στο μενού. Κατά την επιλογή της δυνατότητας αυτής θα χωριστεί η οθόνη της συσκευής στα 2 και θα προβάλει το πανόραμα στα δύο κομμάτια αυτά που προορίζονται να είναι ένα κομμάτι για το κάθε μάτι του χρήστη. Επίσης η στροφή του πανοράματος ελέγχεται από το γυροσκόπιο της συσκευής, οπότε στρέφοντάς τη αλλάζουμε και τη γωνία θέασης. Τέτοιες συσκευές είναι οι κινητές συσκευές και τα VR headshets.
Ειδικά οι κινητές συσκευές απαιτούν και τη χρήση κάποιου VR cardboard το οποίο θα βοηθήσει στο διαχωρισμό των δύο εικόνων ώστε ο χρήστης να μπορέσει να ‘φορέσει’ τη συσκευή και να προβάλει την εικονική περιήγηση με τρόπο που να μπορεί να τη χρησιμοποιήσει και κατάλληλα. Η διάδραση με την εφαρμογή γίνεται με τη γωνία θέασης με την οποία ο χρήστη κοιτάζει την εικονική περιήγηση. Αν βρει ένα σημείο μετάβασης σε ένα άλλο πανόραμα, τότε εστιάζοντας, ΄κοιτάζοντάς΄ το, για 1 με 2 δευτερόλεπτα μπορεί να μεταβεί σε αυτό. Με τις κινήσεις του κεφαλιού του μπορεί να αλλάξει και τη γωνία θέασης.Τα VR headsets, έχουν και χειριστήρια που διευκολύνουν αρκετά τη παραπάνω διάδραση με την εικονική περιήγηση και την καθιστούν πιο ξεκούραστη.
Στη WebXR μορφή της, η εικονική περιήγηση έχει σημαντικά λιγότερες δυνατότητες. Δεν υπάρχει χάρτης και μενού εναλλαγής των πανοραμάτων, δεν δίνεται η δυνατότητα προβολής εικόνων, κειμένων και video που τυχών είναι ενσωματωμένα σε κάποιο πανόραμα και δεν υπάρχει η δυνατότητα μεγέθυνσης κάποιου πανοράματος ακόμα κι αν αυτό είναι πολλαπλής ανάλυσης. Αυτό οφείλεται στις WebXR δυνατότητες που αυτή τη στιγμή δίνει το Pano2VR πρόγραμμα, που προς το παρών είναι αρκετά περιορισμένες. Υπάρχει αυτόνομη εφαρμογή VR Tourviewer που εκμεταλλεύεται και δίνει κάποιες από τις παραπάνω WebXR δυνατότητες είτε σε εικονικές περιηγήσεις που παίζουν απευθείας από το διαδίκτυο, είτε σε τοπικά αποθηκευμένες.
Συνδυασμός Εικονικής Περιήγησης και Τρισδιάστατου χάρτη
Μια από τις εφαρμογές που θέλουν ακόμα δουλειά, αλλά συνδυάζει εικονική περιήγηση με τρισδιάστατο δικτυακό χάρτη μπορεί να βρεθεί στον ακόλουθο σύνδεσμο https://tours.nhmc.uoc.gr/geoparks/idi/map.
Αυτή είναι ένας ArcGIS javascript χάρτης που συνδυάζει ένα 3D web scene του Ψηλορείτη και ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να στρέψει και να ελέγξει τη γωνία θέασης από τα πανοράματα της εικονικής περιήγησης που είναι ενσωματωμένα στο χάρτη.
Μια αντίστοιχη εφαρμογή με κάποιες μικρές παραλλαγές έχει αναπτυχθεί και για το γεωμονοπάτι της Μύγιας. Αυτή μπορεί να βρεθεί στον ακόλουθο σύνδεσμο https://tours.nhmc.uoc.gr/geoparks/mygia-new/map/. Το μονοπάτι της Μύγιας έχει φωτογραφηθεί στο σύνολό του με Drone και απεικονιστεί με τρισδιάστατο τρόπο, με αποτέλεσμα ο χάρτης και το ανάγλυφό του να είναι εξαιρετικά μεγάλης ακρίβειας και λεπτομέρειας.
